Rozejście mięśnia prostego brzucha i wystający pępek w ciąży – wszystko co powinnaś wiedzieć.

Rozejście mięśnia prostego brzucha w ciąży to temat, o którym bardzo wiele można przeczytać w internecie. Niestety nie zawsze są to pozytywne i rzeczowe informacje, dlatego postanowiłam stworzyć ten wpis. Jedno z najczęściej pojawiających się pytań od Pacjentek w moim gabinecie brzmi: „Czy ja też mam rozejście mięśni prostych brzucha i czy w ogóle coś da się jeszcze z tym zrobić”?

Jestem certyfikowaną fizjoterapeutką uroginekologiczną i w tym wpisie przedstawię Ci na czym polega rozejście mięśnia prostego brzucha w ciąży, czy zawsze wiąże się ono z wystającym pępkiem i czy jest się czego obawiać. Dowiesz się, co możesz zrobić profilaktycznie w ciąży, by uniknąć lub zmniejszyć rozejście mięśnia prostego brzucha, a także jakie działania wdrożyć po porodzie.

Rozejście mięśnia prostego brzucha w ciąży – na czym polega?

Zacznijmy od początku.

W czasie ciąży wraz z rosnącym maluszkiem powiększa się brzuch. Mięśnie brzucha, powięź i skóra muszę się dostosować do tych zmian. U niektórych kobiet zachodzą one łagodnie, inne zaś odczuwają pieczenie i swędzenie skóry, kłucie w obszarze kresy białej, czy też daje się we znaki ogólne poczucie niestabilności ciała podczas chodu lub problemy z utrzymaniem zwyczajowej postawy ciała.

W ciąży w organizmie kobiety dochodzi do zmian we wszystkich układach ciała m.in. hormonalnym, krążeniowo-oddechowym, mięśniowo-szkieletowym. Te zmiany nie mogły ominąć brzucha, który jest kluczowy dla maluszka.

Rozejście mięśnia prostego brzucha polega na poszerzeniu odległości między dwoma brzuścami mięśnia prostego brzucha i ścieńczeniu (rozciągnięciu) kresy białej.

Najprościej mówiąc, brzuśce mięśnia prostego brzucha oddalają się od siebie i przesuwają się w kierunku talii. Pomiędzy nimi znajduje się kresa biała (zbudowana z tkanki włóknistej), która ulega w czasie ciąży znacznemu ścieńczeniu poprzez rozciągnięcie. Może to uwidaczniać się np. w formie ’stożka’ wzdłuż kresy białej.

Objawy mogące wskazywać na rozejście mięśnia prostego brzucha w ciąży:

• Wystający pępek
• Pojawienie się 'stożka’, czyli uwypuklenia powłok brzusznych wzdłuż kresy białej – stożek wywołany jest przez wzrost ciśnienia, które generowane jest w jamie brzusznej w trakcie wykonywanych czynności (np. wstawania z łóżka 'na wprost’) i oddziałuje na kresę białą w silniejszy sposób niż u kobiet niebędących w ciąży
  
• Osłabienie kresy białej – wyczuwalne jako lekkie 'zapadnięcie się’ tego obszaru w stosunku do reszty powłok brzusznych (w ciąży nie będzie to tak silnie wyczuwalne jak np. po porodzie)
  
• Zwiększenie odległości między mięśniami prostymi brzucha w badaniu palpacyjnym

Ważne! Jeśli zauważysz u siebie jeden z wyżej wymienionych objawów, pamiętaj, że nie zawsze będzie to jednoznaczne z tym, że masz rozejście mięśnia prostego brzucha. By mieć pewność, skonsultuj się ze specjalistą.

Możliwe przyczyny rozejścia mięśnia prostego brzucha w ciąży:

• Nagłe zwiększenie rozmiarów brzucha
• Duży obwód brzucha
• Brzuch ustawiony mocno w przód o kształcie 'piłeczki’
  
• Wyćwiczone, ale mało elastyczne mięśnie brzucha i pleców
  
• Postawa ciała sprzyjająca rozciąganiu mięśni brzucha (nadmierne przodopochylenie miednicy, zamknięcie klatki piersiowej)
  
• Długotrwałe przyjmowanie pozycji siedzącej (’garbienie się’, czyli nadmierna kifoza piersiowa)
  
• Indywidualne, dziedziczne predyspozycje tkanki łącznej i jej podatność na rozciąganie
  
• Parcie na toalecie np. nawykowe, z zaparć
• Brak aktywności fizycznej lub nieodpowiednio dobrana – zbyt silnie uaktywniająca tłocznię brzuszną

Wystający pępek w ciąży

Wystający pępek w ciąży może współistnieć z rozejściem mięśnia prostego brzucha w ciąży, lecz nie zawsze go oznacza. U niektórych kobiet pępek w ciąży wystaje, u innych pozostaje na swoim miejscu. Pępek jest miejscem zmniejszonego oporu i to najczęściej w jego obszarze, początkowo obserwuje się ścieńczenie kresy białej. Gdy kresa zaczyna się rozciągać, tkanki wokół pępka tracą napięcie, co może spowodować, że pępek zacznie wystawać. Jeśli zaobserwowałaś u siebie wystający pępek, to jest to sygnał, że warto skonsultować się z fizjoterapeutką uroginekologiczną, by sprawdzić, czy wszystko jest w porządku.

Jak zbadać rozejście mięśnia prostego brzucha w ciąży?

Na wizycie konsultacji fizjoterapeutycznej, po przeprowadzeniu wywiadu dotyczącego Twoich dolegliwości, wykonuję badanie palpacyjne oraz dynamiczne mięśni brzucha. Poproszę Cię o przyjęcie kilku pozycji i wykonanie prostych ruchów, które więcej powiedzą o funkcji mięśni brzucha. Sprawdzę także ruchomość Twojego kręgosłupa oraz napięcie mięśniowe w tym obszarze.

Co ma odcinek lędźwiowy do rozejścia mięśni prostych brzucha?

Odcinek lędźwiowy i ściana brzucha wzajemnie na siebie oddziałują ponieważ znajdują się 'naprzeciwko’ siebie. Jeżeli mięśnie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa mają podwyższone napięcie (a często wynika to z postawy w ciąży – przodopochylenia miednicy i zwiększonej lordozy lędźwiowej), to będzie to wpływać na mięśnie brzucha. Brak odpowiedniej elastyczności mięśni pleców może spowodować nieco większe oddalanie się od siebie mięśni prostych brzucha i pośrednio przyczyniać się do rozejścia mięśnia prostego brzucha w ciąży. Dlatego jeśli odczuwasz dolegliwości bólowe pleców w ciąży to warto skonsultować się z fizjoterapeutką uroginekologiczną.

Praktyczne wskazówki fizjoterapeutyczne

Poniżej znajdziesz krótki przewodnik, który wskaże Ci sposoby na profilaktykę rozejścia mięśni prostych brzucha w ciąży. Wiele z nich możesz wykonać samodzielnie w domu, bo to czynności, które wykonujemy na co dzień mają największy wpływ na funkcję naszego brzucha i całego ciała. Dlatego ich modyfikacja i pamiętanie o poniższych wskazówkach może przynieść spory efekt.
Wdrażając poniższe wskazówki już na etapie ciąży, będzie Ci łatwiej o nich pamiętać również po porodzie. Wpłynie to korzystnie na Twoją regenerację!

Ćwiczenia na brzuch w ciąży, czyli proste nawyki wspierające brzuch:

• Zadbaj o postawę ciała – poprzez odpowiednie ułożenie ciała mięśnie brzucha będą mogły efektywniej pracować
  
• Wykonuj ćwiczenia aktywizujące głębokie mięśnie brzucha – np. izolowane ruchy miednicą, napięcie mięśnia poprzecznego brzucha
  
• Kładź się i wstawaj przez bok – unikniesz mocniejszego obciążania kresy białej
  
• Bądź aktywna fizycznie (jeśli tylko ciąża przebiega fizjologicznie i nie ma przeciwskazań) – wpłynie to pozytywnie na funkcję i wydolność Twojego organizmu, a także będzie przygotowaniem do porodu. Przeczytaj, jak bezpiecznie ćwiczyć w ciąży.
  
• Nie przyj na toalecie przy wypróżnianiu się i oddawaniu moczu. Przeczytaj jakie są prawidłowe nawyki toaletowe.
  
• Dotykaj, masuj i smaruj brzuch – dzięki takim prostym ruchom uelastyczniasz tkanki brzucha, a także nawiązujesz więź ze swoim maluszkiem
  
• Zastosuj kinesiotaping w ciąży – plastry naklejone w obszarze kresy białej będą stanowiły dla Ciebie przypominajkę – poczujesz, kiedy pojawi się na nich większy napór, a dzięki temu będziesz mogła zauważyć i zmodyfikować czynność, w której pojawiło się to odczucie. Dodatkowo plastry będą stanowiły ochronę przed pojawianiem się 'stożka’ wzdłuż kresy białej, czy też większym wysunięciem pępka przy pewnych czynnościach.
  Dowiedz się więcej o oklejaniu brzucha w ciąży.
  
• Skorzystaj z wizyty u fizjoterapeutki uroginekologicznej – indywidualnie dobiorę dla Ciebie sposoby wspomagające pracę mięśni brzucha w ciąży, a także jeśli jest taka potrzeba zastosuje metody terapii manualnej. Dowiedz się, kiedy jest najlepszy czas na wizytę u fizjoterapeutki uroginekologicznej w ciąży.

Dlaczego warto dbać o brzuch w ciąży?

Wydawać by się mogło na pierwszy rzut oka, że problem rozejścia mięśnia prostego brzucha to tylko problem estetyczny. Nic bardziej mylnego. Osłabienie struktur ściany brzucha, w tym mięśni i kresy białej, może mieć wiele nieprzyjemnych konsekwencji. Należą do nich m.in. przepuklina pępkowa, bóle pleców, poczucie 'niestabilności’ ciała, wzdęcia, trudność w wykonywaniu ćwiczeń, pośrednio też dysfunkcje dna miednicy.

Tak więc dbając o brzuch w ciąży i po porodzie, dbasz o swoje zdrowie! Nie ma co ukrywać, że wygląd brzucha jest istotny dla wielu kobiet. W zaleceniach i ćwiczeniach terapeutycznych zawsze biorę to pod uwagę i staram się podpowiedzieć jak najwięcej rzeczy także w tym zakresie.

Rozejście mięśni prostych brzucha po porodzie

Często moje Pacjentki pytają: „Czy po ciąży pępek 'wróci’ na swoje miejsce, a rozejście mięśni prostych brzucha zniknie?”. Tutaj niestety nie ma jednakowej odpowiedzi. U niektórych kobiet pępek powraca do swojego pierwotnego kształtu, u innych nie.

Podobnie jest z rozejściem mięśnia prostego brzucha. U niektórych kobiet funkcja mięśni brzucha i napięcie kresy białej powracają szybko, bez wielu dodatkowych działań. U wielu kobiet natomiast potrzeba dodatkowego wsparcia brzucha w formie kierowanych ćwiczeń. Początkowo skupiają się one na prawidłowej aktywacji mięśni głębokich jak mięsień poprzeczny brzucha i mięśnie dna miednicy, a także na ćwiczeniach oddechowych. Więcej dowiesz się z wpisu o ćwiczeniach na brzuch po porodzie.

Pamiętaj, że wykonywane przez Ciebie ćwiczenia będą najbardziej skuteczne, gdy będą zindywidualizowane i dobrane przez specjalistę.

Podsumowanie

Rozejście mięśnia prostego brzucha w ciąży i po porodzie to częsta przypadłość okresu okołoporodowego. Jest to problem istotny z punktu medycznego, funkcjonalnego, ale dla wielu kobiet też estetycznego. Zacznij od profilaktyki, a jeśli niepokoją Cię kwestie w wyglądzie Twojego brzucha, czy pojawiają się inne objawy, skonsultuj się ze specjalistą.

Na codzień pomagam kobietom czuć się dobrze we własnym ciele w ciąży i po porodzie. Przygotowuję indywidualnie do porodu siłami natury oraz przez cesarskie cięcie.

Ty też zadbaj o siebie w tym szczególnym czasie! Przygotuj się na spotkanie z Maluszkiem.

Jeśli potrzebujesz mojej pomocy, spotkajmy się w gabinecie we Wrocławiu lub na konsultacji online.
Do zobaczenia!